Nhóm nghiên cứu Đại học Alberta đang phát triển một loại khẩu trang phủ muối có thể tiêu diệt được 3 chủng virus lây truyền qua đường hô hấp dựa trên hiệu quả được chứng minh trong phòng thí nghiệm. (Nội dung nghiên cứu được đăng tải trên tờ Businessinsider 8/2/2020). Trong khi các biện pháp bảo vệ phổ biến như đeo khẩu trang y tế hiện nay được các nhà nghiên cứu cảnh báo có nhiều nguy cơ tiềm ẩn, dễ lây truyền virus gây bệnh thì liệu chúng ta có thể tự làm khẩu trang phủ muối hay không? Cách làm khẩu trang phủ muối như thế nào đảm bảo an toàn nhất?

Theo đó, các nhà nghiên cứu cho rằng, các mầm bệnh trong các hạt khí (hạt bụi, nước, khói…) là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh nhiễm trùng và bệnh lây truyền qua đường hô hấp. Đối với các loại khẩu trang y tế chúng ta đang sử dụng, virus gây bệnh có thể bám dính và tồn tại trong vòng vài giờ đến một tuần, làm tăng nguy cơ lây nhiễm và truyền bệnh. Đó là nguyên nhân vì sao dịch bệnh virus cúm corona bùng phát mất kiểm soát ở thành phố Vũ Hán, Trung Quốc.

Theo thống kê mới nhất, tại Việt Nam đã có 15 trường hợp dương tính với virus cúm corona (trong đó 5 người đã hồi phục), bệnh nhân nhỏ tuổi nhất là trường hợp em bé 3 tháng tuổi.

Chưa có vắc-xin phòng bệnh, do đó Bộ Y Tế khuyến cáo trường hợp không được tiêm phòng vắc xin, mỗi cá nhân có thể tự bảo vệ sức khỏe bằng cách đeo khẩu trang y tế hoặc khẩu trang phòng độc để ngăn ngừa lây truyền virus cúm corona.

Hiệu quả của các loại khẩu trang y tế, khẩu trang phòng độc phụ thuộc vào đặc tính của bộ lọc bao gồm đường kính sợi, diện tích sợi và độ dày… Tuy nhiên, trong trường hợp không có hệ thống để vô hiệu hóa mầm bệnh, các mối nguy hiểm sẽ nảy sinh một cách tự nhiên trong quá trình sử dụng và thải bỏ khẩu trang. Bởi vì, chúng ta thường có thói quen đưa tay lên khẩu trang để gãi, chỉnh sửa, thậm chí là tháo ra và đeo lại nhiều lần. Điều này tạo cơ hội để vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào cơ thể.

Hơn nữa, vì khẩu trang y tế, khẩu trang phòng độc không thể khử trùng lại nên được khuyến nghị chỉ sử dụng một lần duy nhất. Vì vậy, thách thức được đặt ra là thế giới phải tìm ra giải pháp phòng dịch nào phổ biến, dễ sử dụng, có thể tái sử dụng mà không cần tái xử lý và quan trọng là có khả năng vô hiệu hóa mầm bệnh.

Nhóm nghiên cứu của Hyo-Jick Choi, kỹ sư y sinh kiêm giáo sư ở Đại học Alberta, Canada cho biết, họ đã nghiên cứu một hệ thống khử virus đơn giản nhưng hiệu quả thông qua quá trình tái kết tinh muối xảy ra tự nhiên, đó là khẩu trang phủ muối. Những nghiên cứu ban đầu này được công bố trên tạp chí khoa học năm 2017. Và họ tin rằng, sự trung hòa mầm bệnh này có thể cải thiện được những nổ lực ngăn chặn bệnh dịch truyền nhiễm xảy ra.

Khẩu trang phủ muối tiêu diệt virus như thế nào?

Virus và các mầm bệnh lây truyền qua không khí trong các hạt nước bọt, đờm bị văng ra khi một người nào đó ho, hắt hơi, khi nói chuyện hoặc thở… Khi bám vào các bề mặt vật dụng, virus có thể tồn tại trong hàng giờ, thậm chí là một tuần, tạo điều kiện để chúng dễ dàng xâm nhập vào cơ thể của bạn.

Chính vì vậy, thay vì khẩu trang y tế thông thường chỉ có thể hạn chế virus phát triển, khẩu trang phủ muối có thể tiêu diệt virus trong vòng 5 phút. Cơ chế vô hiệu hóa hoạt động để ngăn ngừa sự lây nhiễm qua khẩu trang phủ muối có thể được giải thích qua sự phá hủy vật lý của virus trong quá trình kết tinh muối trắng.

Khi virus tiếp xúc với khẩu trang phủ muối, các tinh thể muối hòa tan để tăng áp suất thẩm thấu. Do bay hơi, nồng độ muối tăng đáng kể và đạt đến giới hạn hòa tan, sau đó kết tinh lại và phá hủy cấu trúc vật lý của virus. Các chứng minh còn cho thấy, các bộ lọc phủ muối có thể đảm bảo bảo vệ ngay cả trong điều kiện môi trường khắc nghiệt. Dựa trên những kết quả thành công của các thí nghiệm, nhóm nghiên cứu tại Đại học Alberta hy vọng khẩu trang phủ muối sẽ đưa ra thị trường trong vòng 12-18 tháng.

Chúng ta có thể tự làm khẩu trang phủ muối được hay không?

Khẩu trang phủ muối đang là đề tài được thảo luận sôi nổi trong thời gian gần đây. Các nhà nghiên cứu thử nghiệm phủ muối NaCl trên bộ lọc ở lớp giữa của khẩu trang y tế. Nghiên cứu còn chỉ ra, các muối có chỉ số RH quan trọng cao hơn cũng có thể dễ dàng được sử dụng, chẳng hạn như ammonium sulfate, kali clorua và kali sulfat.

Theo Thạc sĩ Bùi Sơn Long- Chủ tịch HĐQT Công ty CP Công nghệ Muối biển đã hướng dẫn cách làm khẩu trang phủ muối xịt trực tiếp vào mặt ngoài của khẩu trang y tế hoặc khẩu trang vải. Đặc biệt không nên ngâm cả khẩu trang vào dung dịch muối như các hướng dẫn từ các nguồn không đáng tin trên mạng xã hội. Bởi vì khi ngâm toàn bộ khẩu trang vào dung dịch muối, chúng sẽ bám dày đặc trên khắp các mặt của khẩu trang. Khi bạn đeo vào, hơi thở sẽ làm ẩm khẩu trang và muối sẽ tan ra bám vào da mặt gây ngứa ngáy, khó chịu.

Để đạt hiệu quả tối ưu trong việc sử dụng khẩu trang, ngoài việc chú ý không chạm vào khẩu trang, tháo bỏ bằng cách chạm vào dây đeo tai và chỉ sử dụng khẩu trang 1 lần sau khi tháo bỏ. Bạn có thể tự làm khẩu trang phủ muối tại nhà theo hướng dẫn của Thạc sĩ Bùi Sơn Long như sau:

Chuẩn bị:

 – 1 ly đổ đầy 500ml nước lọc hoặc nước đun sôi để nguội

– Muối ăn

– Khẩu trang y tế 3 lớp hoặc khẩu trang vải

– Bình xịt phun dạng sương

Cách làm: Cho khoảng 2 thìa canh, mỗi thìa khoảng từ 9-10 gram muối tinh vào ly 500ml nước đã chuẩn bị. Sau đó bạn khuấy đều cho tan hết muối, đổ dung dịch vào bình xịt để dùng dần.

Lưu ý: Nên dùng bình xịt phun sương để ra các hạt nhỏ li ti vì nếu dạng nước hạt to dễ làm ẩm khẩu trang. Và nhớ xịt bề mặt bên ngoài khẩu trang các bạn nhé.

Trước tình hình dịch bệnh vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại, khi số ca nhiễm bệnh và ca tử vong đang tăng lên từng ngày. Trước hết, chúng ta cần chuẩn bị công tác phòng ngừa dịch bệnh tốt nhất có thể. Ngoài việc học cách làm khẩu trang phủ muối tại nhà, mỗi người chúng ta cần tăng cường sức đề kháng, thúc đẩy hệ miễn dịch hoạt động mạnh mẽ bằng cách ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin C, bổ sung thực phẩm bảo vệ sức khỏe chất lượng cao… Hãy chủ động phòng ngừa dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe tốt nhất cho bản thân và gia đình bạn.

Tài liệu tham khảo: Scientific Report