Ở độ tuổi từ 45 đến 50, dù muốn hay không, dù nhiều hay ít, phụ nữ đều phải trải qua một thời kỳ chuyển đổi sinh lý với những tình trạng bất lợi như bốc hỏa, mất ngủ, tinh thần căng thẳng, buồn bực, đau đầu, mệt mỏi… Người ta gọi đó là thời kỳ tiền mãn kinh- khoảng thời gian trước khi phụ nữ dừng kinh nguyệt hoàn toàn. Tiền mãn kinh y học cổ truyền được gọi là ‘’Tuyệt Kinh Tiền Hậu Chư Chứng’’ với những cách lý giải khác nhau và những bài thuốc chữa trị rối loạn triệu chứng tiền mãn kinh hiệu quả. 

Tiền mãn kinh y học cổ truyền

Tiền mãn kinh, hay còn gọi là thời kỳ chuyển tiếp mãn kinh, thường bắt đầu ở phụ nữ độ tuổi từ 40-45. Thời kỳ này có thể kéo dài từ vài tháng đến vài năm hoặc lâu hơn, có người trải qua tiền mãn kinh đến tận 10 năm. Theo nghiên cứu y học cổ truyền, tiền mãn kinh liên quan đến các yếu tố nội tại là chủ yếu, như trạng thái thần kinh, tinh thần, tâm sinh lý của người phụ nữ. 

Trước và sau khi tắt kinh hoàn toàn, do buồng trứng lão hóa, dần dần ít sản xuất nội tiết tố và số lần rụng trứng nên phụ nữ tiền mãn kinh thường xuất hiện một số triệu chứng rối loạn như kinh nguyệt không đều, mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt, nóng trong người, ra mồ hôi, tính khí thất thường, bứt rứt, u uất, hồi hộp, hay quên…

Triệu chứng lâm sàng của thời kỳ tiền mãn kinh theo y học cổ truyền

Trong thời kỳ tiền mãn kinh, mỗi phụ nữ sẽ xuất hiện các triệu chứng khác nhau ở mức độ từ nhẹ đến nặng. Một số triệu chứng lâm sàng thường thấy nhất là: 

• Kinh nguyệt không đều: Phụ nữ bắt đầu kinh nguyệt sớm hay muộn bất thường, vòng kinh có thể kéo dài hoặc rút ngắn, lượng dịch kinh nguyệt rất ít hoặc rất nhiều hoặc ngừng kinh đột ngột.
• Rối loạn vận mạch: Nóng trong người, đỏ mặt, đổ mồ hôi, hoa mắt, tim đập nhanh
• Rối loạn thần kinh thực vật: Đau nhức đầu, nóng nảy, bứt rứt, dễ cáu giận, trầm cảm, thiếu tập trung, hay quên, mất ngủ. 
• Rối loạn chuyển hóa: Tăng cân, mập ở vùng bụng 

Ngoài ra, tình trạng thiếu hụt estrogen kéo dài từ giai đoạn tiền mãn kinh đến thời điểm mãn kinh còn gây ra các chứng trạng như teo và khô âm đạo, tiểu không tự chủ, đau rát khi giao hợp, nhiễm trùng đường tiết niệu… 

Một số triệu chứng tiền mãn kinh sẽ biến mất trong vài tháng, nhưng cũng có thể kéo dài trong nhiều năm. Có khi các triệu chứng biến mất vài năm sau đó xuất hiện trở lại nhưng ở mức độ nhẹ hơn. Nhìn chung, cả triệu chứng, tần suất và mức độ nặng nhẹ phụ thuộc vào từng người. 

Y học cổ truyền lý giải tiền mãn kinh như thế nào?

Nguyên cứu tây y cho rằng, hội chứng tiền mãn kinh xảy ra ở phụ nữ vì nhiều lý do như sự thoái hóa tự nhiên của kích thích tố sinh dục và các điều kiện y tế khác như: Hóa trị, xạ trị vùng chậu; Phẫu thuật cắt bỏ cả tử cung và buồng trứng; Suy buồng trứng sớm do di truyền hoặc do các bệnh tự miễn.

Còn theo y học cổ truyền, phụ nữ từ 42 đến 49 tuổi là khoảng thời gian chức năng tạng phủ suy yếu dần gây nên âm dương mất cân bằng. Điều này ảnh hưởng đến các chức năng bình thường của các tạng phủ khác của cơ thể và cũng là nguyên nhân chính gây ra chứng tiền mãn kinh. Hai thể chứng tiền mãn kinh theo y học cổ truyền:

• Thận âm hư: Phụ nữ tuổi trung niên thận khí dần dần suy yếu, thiên quý cũng dần cạn kiệt, tinh huyết suy thêm phần mất ngủ, suy nghĩ, âm huyết hao tổn, thận âm hư yếu, tạng phủ không được cung cấp dinh dưỡng gây nên mãn kinh sớm hoặc muộn. Nếu thận âm hư, thủy không dưỡng được mộc sẽ làm cho can thận âm hư gây chóng mặt, ù tai, miệng đắng, ợ chua, đau tức ngực. 
• Thận dương hư: Thận dương hư suy gây nên hội chứng mãn kinh sớm hoặc muộn. Triệu chứng trước hoặc sau mãn kinh là váng đầu ù tai, bụng lạnh, đổ mồ hôi lạnh không dứt, tiểu tiện nhiều lần, kinh nguyệt không đều… Nếu thận dương hư không ôn vận được tỳ thổ sẽ gây nên tỳ thận dương hư với triệu chứng mệt mỏi tứ chi, lưỡi nhạt, trắng mỏng, đại tiện phân nát, mạch trầm tế hoãn. 

Chữa trị tiền mãn kinh theo y học cổ truyền

Theo nghiên cứu y học cổ truyền, các triệu chứng xảy ra ở phụ nữ tiền mãn kinh là do chức năng tạng phủ và thận khí suy dần dẫn đến mất cân bằng âm dương. Sự kết hợp của nhiều loại thảo dược như sinh địa, hoài sơn, đương quy, nhân sâm, bạch thược… có thể cân bằng âm dương và điều trị các rối loạn.

Đông y có nhiều cách kết hợp các vị thuốc và gia giảm liều lượng khác nhau để điều trị các chứng trạng tiền mãn kinh. Dưới đây là các bài thuốc điều trị tương ứng theo các thể chứng bệnh:

Thể thận tinh hư tổn do thận âm hư: Biểu hiện kinh nguyệt đến sớm, đau đầu, chóng mặt, mất ngủ, đổ mồ hôi trộm, miệng khô, táo bón, đau mỏi lưng đùi.

• Pháp điều trị: Tư âm thanh nhiệt
• Bài thuốc gồm: sinh địa, thục địa, đơn bì, phục linh, sơn thù, sinh mẫu lệ, sinh long sốt…

Thể thận tinh hư tổn do âm hư dương vượng: Biểu hiện rối loạn kinh nguyệt, chóng mặt, đau đầu, dễ cáu gắt, người bứt rứt, khó ngủ

• Pháp điều trị: Tư thận, bình can, tiềm dương
• Bài thuốc gồm: sinh địa, sơn thù, cúc hoa, hạ khô thảo, đơn bì, bạch thược, táo nhân sao…

Thể thận dương hư: Biểu hiện kinh nguyệt ra nhiều, mệt mỏi, sợ lạnh, đi tiểu thường xuyên

• Pháp điều trị: Ôn bổ thận dương 
• Bài thuốc gồm: thục địa, trạch tả, hoài sơn, đơn bì, nhục quế,…

Thể can kinh uất nhiệt: Biểu hiện kinh nguyệt đến sớm, căng thẳng, bứt rứt, mệt mỏi, chóng mặt, mất ngủ, tim đập nhanh, đổ mồ hôi trộm. 

• Pháp điều trị: Thư can giải uất
•  Bài thuốc gồm: đương quy sao, bạch truật sao, phục linh, …

Thể tâm tỳ lưỡng hư: Biểu hiện rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, mệt mỏi, uể oải, nhiều khí hư, hồi hộp, tim đập nhanh, sắc mặt kém, ngủ không ngon giấc. 

• Pháp điều trị: Kiện tỳ bổ huyết dưỡng tâm 
• Bài thuốc gồm: nhân sâm hoặc đảng sâm, đương quy, bạch truật, nhân sao, phục thần, viễn chí, toan táo, hoàng kỳ, long nhãn nhục…

Phương pháp điều trị hỗ trợ hội chứng mãn kinh theo tây y

Theo tây y, tiền mãn kinh và mãn kinh không cần điều trị y tế, thay vào đó tập trung giảm các triệu chứng và ngăn ngừa một số vấn đề sức khỏe có thể xảy ra sau mãn kinh. 

Liệu pháp hormone estrogen hiện nay được xem là phương pháp hiệu quả nhất giúp giảm các cơn bốc hỏa và các triệu chứng trong thời kỳ mãn kinh. Ngoài ra estrogen còn giảm nguy cơ loãng xương cho phụ nữ sau mãn kinh. Tuy nhiên, liệu pháp này không được khuyến khích cho tất cả phụ nữ vì mang lại các rủi ro sức khỏe khác. Nếu bạn cân nhắc điều trị tiền mãn kinh bằng liệu pháp hormone, bác sĩ sẽ xem xét bệnh sử, tình trạng cá nhân của bạn để đưa ra liều an toàn hoặc đề xuất phương pháp khác. 

Ngoài ra, hiện nay phụ nữ ưa chuộng sử dụng các chất bổ sung hơn vì tính an toàn. Các loại thực phẩm giàu phytoestrogen- estrogen thực vật có chức năng tương tự estrogen trong cơ thể có thể hỗ trợ giảm các triệu chứng tiền mãn kinh, ngăn ngừa loãng xương được biết đến như: thảo dược đậu chẽ ba hoa đỏ (Red clover), hạt lanh, ngũ cốc, đậu nành…

Theo nghiên cứu khoa học, Isoflavones- một dạng phytoestrogen trong đậu chẽ ba hoa đỏ thường được sử dụng để hỗ trợ điều trị hoặc ngăn ngừa các triệu chứng mãn kinh khác nhau, bao gồm bốc hỏa, đổ mồ hôi ban đêm, thay đổi tâm trạng, khô âm đạo. Ngoài ra còn giúp ngăn ngừa nguy cơ biến chứng mất xương trong thời kỳ mãn kinh sớm. 

Bạn có thể bổ sung isoflavones đậu chẽ ba hoa đỏ bằng thực phẩm bảo vệ sức khỏeESTRIONA (Menopause) của Úc. 

ESTRIONA (Menopause) được phát triển dựa trên cơ sở khoa học, với nguồn chất Isoflavones từ đậu chẽ ba hoa đỏ. Ngoài ra, dòng thực phẩm hỗ trợ sức khỏe mãn kinh này còn kết hợp với các thành phần tinh túy từ thiên nhiên như dầu hạt nho, chiết xuất hạt nho, astaxanthin, canxi, magie nên không chỉ giúp giảm các triệu chứng mà còn cải thiện sức khỏe xương, tim mạch và tăng cường vẻ đẹp làn da. Tác dụng nổi bật của ESTRIONA (Menopause) đã được chứng minh bao gồm:

• Hỗ trợ giảm toàn bộ các triệu chứng mãn kinh bao gồm: Mệt mỏi, bốc hỏa, rối loạn giấc ngủ, thay đổi tâm trạng, khô âm đạo.
• Hỗ trợ cân bằng nội tiết tố, cải thiện ham muốn tình dục
• Hỗ trợ chống lão hóa da, cải thiện nếp nhăn và tăng cường vẻ đẹp làn da
• Bảo vệ xương và tăng cường sức khỏe tim mạch

Lưu ý, sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh. Trước khi bổ sung thực phẩm ESTRIONA (Menopause), bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia để đảm bảo đúng liều lượng thích hợp.

Mọi ý kiến thắc mắc, vui lòng liên hệ Avanta Pharma 0938 462 406- 028 2253 9066 để được Dược sĩ chuyên gia tư vấn.